ÖTV, Özel Tüketim Vergisi’nin kısaltmasıdır. Türkiye’de, belirli tüketim ürünlerine uygulanan bir vergi türüdür. Bu vergi, üreticiler tarafından üretilen veya ithal edilen ürünlerin değerine eklenir ve sonunda tüketici tarafından ödenir.
Türkiye’de, birçok tüketim ürünü Özel Tüketim Vergisi’ne tabidir. Bunlar arasında:
Araçlar: Otomobiller, motosikletler, kamyonetler, minibüsler ve diğer taşıtlar.
Alkollü İçecekler: Bira, şarap, viski, rakı ve diğer alkollü içecekler.
Tütün Ürünleri: Sigaralar, puro, pipo ve diğer tütün ürünleri.
Lüks Tüketim Ürünleri: Pahalı parfümler, mücevherler ve diğer lüks tüketim ürünleri.
Araçlar için uygulanan Özel Tüketim Vergisi oranları, aracın türüne, motor hacmine, yaşı ve fiyatına göre belirlenmektedir. Otomobiller için Özel Tüketim Vergisi oranı yüzde 45 ila yüzde 220 arasında değişebilmektedir. Motor hacmi 1600cc altındaki otomobiller için daha düşük Özel Tüketim Vergisi oranı uygulanırken, motor hacmi 1600cc üzeri olan otomobiller için daha yüksek ÖTV oranı uygulanır. Benzer şekilde, motosikletler, kamyonetler ve minibüsler için de farklı ÖTV oranları uygulanır. Otomobil fiyatı da ÖTV oranını etkiler, yüksek fiyatlı araçlar için daha yüksek ÖTV oranı uygulanır.
Alkollü içecekler için uygulanan Özel Tüketim Vergisi oranları da ürüne göre değişir. Bira için Özel Tüketim Vergisi oranı yüzde 63, şarap için yüzde 80, viski ve rakı için ise yüzde 100’dür. Özel Tüketim Vergisi oranları, alkollü içeceğin üretim yöntemine ve alkol oranına göre değişebilmektedir.
Tütün ürünleri için uygulanan oran da yine ürüne ve markaya göre değişir. Sigaralar, puro ve pipo gibi tütün ürünleri ÖTV’ye tabidir. Özel Tüketim Vergisi oranları, tütün ürünlerinin çeşidine, markasına, tipine ve gramajına göre değişir. Örneğin, bir paket sigara için uygulanan oran yüzde 82,5’tir. Bunun yanı sıra, tütün mamulleri ithal edildiğinde de ek bir ÖTV oranı uygulanabilmektedir.
Lüks tüketim ürünleri için de Özel Tüketim Vergisi uygulaması mevcuttur. Bu ürünler arasında pahalı parfümler, mücevherler, saatler ve diğer lüks tüketim ürünleri yer alır. Özel Tüketim Vergisi oranları bu ürünlerin değerine göre değişebilmektedir.
Oranlar, ürüne ve fiyatına göre değişir. Düzenli olarak güncellenir ve her yılın başında yeniden belirlenmektedir. Bu nedenle, belirli bir ürünün Özel Tüketim Vergisi oranını öğrenmek için resmi internet sitelerini veya vergi dairelerini kontrol etmek gerekir.
Örnek olarak, 2023 yılı için uygulanan oranlar şu şekildedir:
Otomobiller: Motor hacmi 1600cc’ye kadar olan araçlar için yüzde 45, motor hacmi 1600cc – 2000cc arası olan araçlar için yüzde 90, motor hacmi 2000cc üzeri olan araçlar için yüzde 130.
Alkollü İçecekler: Bira için yüzde 63, şarap için yüzde 80, rakı ve viski için yüzde 100.
Tütün Ürünleri: Sigaralar için yüzde 82,5.
Lüks Tüketim Ürünleri: Mücevherler için yüzde 20, parfümler için yüzde 50.
Ödeme sırasında dikkat edilmesi gereken birkaç şey vardır. Öncelikle, oranının ne olduğunu öğrenin ve ürün fiyatına eklenen tutarı hesaplayın. İkincisi, ürünün belirli bir oranda ÖTV’ye tabi olduğunu unutmayın, yani ürün fiyatının tamamı Özel Tüketim Vergisi değildir. Üçüncüsü, ÖTV’yi ödemeden önce satın aldığınız ürünün faturasını ve diğer belgelerini saklayın. Bu belgeler, ürünün oranını ve fiyatını kanıtlamak için gereklidir.
Amacı, tüketim ürünlerinden elde edilen vergi gelirlerini arttırmak ve ülkedeki tüketimi düzenlemektir. Ayrıca, ÖTV’nin bir diğer amacı da belirli tüketim ürünlerinin satışını azaltarak toplum sağlığını korumaktır. Özellikle tütün ürünleri ve alkollü içecekler gibi zararlı maddelerin tüketiminin azaltılması hedeflenir.
Özel Tüketim Vergisi, tüketici fiyatlarını arttırdığı için bazen eleştirilir. Ancak, Özel Tüketim Vergisi’nin sağladığı gelirler, kamu hizmetlerine yatırım yapmak için kullanılmaktadır. Bu yatırımlar, sağlık hizmetleri, eğitim, altyapı ve savunma gibi birçok alanda yapılır.
