Uyku Apnesi Nedir
Uyku Apnesi: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Uyku Apnesi Nedir?
Solunumun geçici olarak durması veya azalması ile karakterize bir uyku bozukluğudur. Bu durum, genellikle üst solunum yollarındaki kasların gevşemesi nedeniyle oluşuyor. Solunum yolunu tıkayarak hava akışını engeller.Uyku apnesi belirtileri arasında yüksek şiddette horlama, nefes kesilmesi, uykuda boğulma hissi, uykusuzluk, huzursuz uyku ve gün içinde aşırı uykululuk yer alır. Bu durum, uzun vadede uyku kalitesini düşürerek yorgunluğa, depresyona, odaklanma sorunlarına, hafıza kaybına ve hatta kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Tedavi, rahatsızlığın şiddetine bağlı olarak değişebiliyor. Özellikle ağız içi cihazlar, solunum cihazları ve cerrahi prosedürler gibi bir dizi seçenek arasında seçim yapılabiliyor. Bu rahatsızlık şüphesi olan kişiler, uyku uzmanına danışarak uygun tedavi planını belirlemeleri gerekiyor.
Uyku Apnesi Çeşitleri
- Obstrüktif uyku apnesi (OSA)
Üst solunum yollarının bloke olması nedeniyle meydana gelir. Yumuşak doku boğazda sarkabilir veya dil arkaya doğru düşebiliyor. Bu nedenle hava akışını engel oluyor. Bu duraklamalar, beyne yeterli oksijen gitmemesine neden oluyor. Bu da uyku kalitesini bozuyor. - Merkezi uyku apnesi (CSA)
Solunum kaslarının beyinden gelen sinyalleri alamaması nedeniyle meydana gelir. Bu, beyindeki solunum kontrol merkezinde bir sorun olduğunu gösterir. - Karma uyku apnesi
Hem obstrüktif hem de merkezi rahatsızlığın özelliklerini bir arada gösterir. Bu durumda hem üst solunum yollarının bloke olmasına neden oluyor. Hem de beyinden gelen solunum sinyallerinde bir bozukluk olmasına sebep olmaktadır.
Diğer nadir tipleri arasında kompleks uyku apnesi, hipoventilasyon sendromu, uyku sırasında hipoksemi gibi durumlar yer alıyor.
Apne Belirtileri
Uykuda solunum durması veya solunumun önemli ölçüde azalmasıyla karakterize bir uyku bozukluğudur. Bu durum, genellikle uyku kalitesini etkileyerek kişinin dinlenmemiş hissetmesine ve gün içinde yorgunluğa neden olur. Uyku apnesinin belirtileri şunlardır:
- Solunum durmaları veya solunumda kesintiler meydana geliyor. Bu durumda, solunum yolu tıkanıklığı nedeniyle kişi uykuda nefes almada zorluk çekiyor ve zaman zaman uykuda solunum durmaları yaşar.
- Horlaması olan kişilerin çoğu horlama sorunu yaşarlar. Horlama, solunum yolu tıkanıklığına bağlı olarak ortaya çıkan seslerdir.
- Gündüz aşırı uyku halinde genellikle kişiler gündüzleri aşırı uyku hali yaşarlar. Gün içinde sık sık uyuklama hissi duyarlar.
- Baş ağrısı olan kişiler sıklıkla sabahları baş ağrısı şikayetiyle uyanırlar.
- Huzursuzluk uykuda solunum durmaları nedeniyle sürekli olarak uyanır. Uyku esnasında huzursuz hissediyorlar.
- Yüksek tansiyon riskini artırabiliyor. Mevcut olan yüksek tansiyonu daha da kötüleştirebilir.
Tedavi Yöntemleri
Apne nedenlerini ortadan kaldırmak veya azaltmak için yapılan yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir. Bunlarla beraber cihazlar veya cerrahi müdahalelerle yapılıyor.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Uyku apnesi tedavisinin ilk adımı, yaşam tarzı değişiklikleri yapmaktır. Bu değişiklikler arasında kilo kaybı, egzersiz yapmak en başta yer alıyor. Alkol ve sigara tüketimini bırakmak, yatma pozisyonunu değiştirmek ve uyku hijyeni önerileri yer alıyor.
Cihazlar: Uyku apnesi tedavisi için kullanılan cihazlar arasında, pozitif hava basıncı (CPAP) cihazı, adaptif servo ventilasyon (ASV) cihazı ve bi-level positive airway pressure (BiPAP) cihazı yer alabilir. CPAP cihazı, uyku sırasında sürekli hava akımı sağlayarak solunum yollarını açık tutar. ASV cihazı ise solunum paternini takip ederek hava akımını ayarlar. BiPAP cihazı ise solunum yollarının açık kalmasına yardımcı olmak için iki farklı basınç seviyesi sağlar.
Cerrahi müdahaleler: Cerrahi müdahaleler, uyku apnesi tedavisinde en son çare olarak kullanılır. Burun, boğaz veya alt çene bölgesinde yapılan cerrahi müdahaleler, solunum yollarını açık tutmak için tasarlanmıştır. Cerrahi müdahaleler arasında, üst solunum yolu direnç sendromu (UPPP), alt çene avansmanı (MMA) ve burun septum düzeltme ameliyatları yer alabilir.
Her hastanın farklı ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde belirlenmelidir. Bu nedenle, doktorunuza başvurarak sizin için en uygun tedavi seçeneğini belirleyebilirsiniz.